Arrangement 10

vakdidactiek 2

activerende werkvormen

Inleiding
Arrangement:         Arrangement 10 Activerende werkvormen.
Doel:                     Verschillende werkvormen kunnen toepassen.
Output:                  PowerPoint, Prezi of Wiki met een beschrijving van een complete les met meerdere activerende werkvormen.
                            Ik heb door de werkvormen er voor gekozen om dit in word te verwerken. In PowerPoint komen de          kwartetkaarten niet mooi uit. Prezi en Wiki, lukt mij niet in een korte tijd onder de knie te krijgen.
Doelgroep:              Docenten
Onderwerp les:         Goederenverwerking
Activerende werkvormen:     Begrippen (12) Kwartet (65) uit “Het gaat steeds beter”



Literatuur
Gebruikte literatuur voor deze opdracht:
•    Marzano, R.,Miedema, W. (2005). Leren in vijf dimensies; moderne didactiek voor het voortgezet onderwijs. Assen. Koninklijke van Gorkum
•    Tendens, VMBO Handel en verkoop, bronnenboek deel1, Uitgeverij Edu’Actief b.v. Meppel, 2005
•    Het gaat steeds beter; activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk; L. Bijkerk & W. van der Heide; Bohn Stafleu van Loghum; Houten 2006
•    http://www.mijneigenspel.nl/kwartetten/ 

Docentenhandleiding

Context
Het onderwerp goederenverwerking wordt herhaald.
De leerlingen hebben twee lessen achter elkaar (2x 45 min).
Er wordt verwacht dat de leerlingen de theorie thuis geleerd hebben en op de hoogte zijn van de begrippen van het thema. De leerlingen krijgen twee verschillende opdrachten.

Niveau
Leerlingen van VMBO Kader 3e jaar

Voorbereiding
Printen:
•    Voldoende verhaaltjes voor de begrippen te onderstrepen.
Deze is te vinden in bijlage.
•    Voldoende kwartet spellen, per vier leerlingen 1 spel. Eventueel kan dit spel geplastificeerd worden, zodat het spel later nog een keer gebruikt kan worden. Deze is te  vinden in de bijlage.
TIP!! Print het uit op iets dikker gekleurd papier, wel allemaal dezelfde kleur!
•    Spelregels, 1 per groep, deze is te vinden in de bijlage.

Andere voorbereiding
•    De opdrachten goed doorgelezen, zodat de docent niet voor onverwachte vragen over de opdrachten komt te staan.
•    De tafels in groepjes zetten, zodat de leerlingen gemakkelijk het kwartet spel kunnen spelen.
•    Zorgen voor een lokaal met een digibord.

Introductie
De afgelopen 5 weken is de stof behandeld van het thema goederenverwerking. De leerlingen hebben de stof zelf bestudeerd en deze les wordt er aandacht besteed aan de begrippen. Zodat de leerlingen goed voorbereid zijn op de thematoets.

Instructie
Voor de eerste opdracht is het belangrijk bij het uitleggen van de opdracht de opdracht voor hun neus hebben. Als ondersteuning kan eerst klassikaal de tekst worden gelezen en vervalt stap 1. De leerlingen kunnen na het klassikaal door naar stap 2.
Bij de tweede opdracht samen met de leerlingen de spelregels doornemen.

Begeleiding
De docent begeleid bij het lezen en geeft de leerlingen tips. De eerste opdracht kunnen de leerlingen zelfstandig uitvoeren.
De tweede opdracht; kwartetten. Deze vereist een uitleg aan de leerlingen.
Tip! Neem de spelregels van te voren door met de leerlingen.
De docent is alleen aanwezig om eventueel te begeleiden. Als blijkt dat het goed gaat, zou de docent mee kunnen spelen met een potje kwartetten.
Spelregels kunnen eventueel ook op het digibord getoond worden.
Bij de laatste stap is de docent wel duidelijk de begeleider. De leerlingen beantwoorden de 10 vragen voor zichzelf en deze worden klassikaal besproken door de docent. 

Leren aan de hand van 5 dimensies  met twee verschillende werkvormen uit
“Het gaat steeds beter”

De vijf dimensies:
1.    Motivatie
2.    Het verwerven van kennis
3.    Het uitbreiden en verfijnen van kennis
4.    Het zinvol gebruik maken van kennis
5.    Studie en denkgewoontes
Motivatie
Veiligheid is een belangrijk iets in het onderwijs. Als de leerlingen zich veilig voelen in de klas, dan pas kan het lesgeven beginnen. Veiligheid komt voort uit de basisbehoeftes van de leerlingen.  In mijn stageportfolio heb ik de matrix van adaptief onderwijs uitgewerkt en deze is te vinden in de bijlage.
In deze matrix heb ik uitgewerkt hoe ik met mijn leerlingen te werk ga in de les en hoe ik veiligheid creëer in de lessen. Veiligheid geeft de bouwstenen voor de motivatie van de leerling. En met hoge motivatie van de leerling is het leerrendement het hoogst.

Verwerven van kennis
In voorgaande lessen hebben de leerlingen alle hoofdstukken van het thema goederenverwerking  gehad. In deze les wordt het hele thema nog een keer herhaald en nadruk gelegd op de kennis van de begrippen. De begrippen worden herkend en de leerlingen moeten de betekenis van de begrippen kunnen noemen (uitbreiden).
Het uitbreiden en verfijnen van kennis
Als huiswerk hebben de leerlingen de opdracht gekregen om het hele thema te leren. Met nadruk op de begrippen die in het hoofdstuk genoemd worden.

De leerlingen krijgen een tekst voor hun neus, deze tekst is geschreven door Lianne van de Ketterij en heeft betrekking op het thema; goederenverwerking. De opdracht is gebaseerd op opdracht 12 uit het boek “Het gaat steeds beter”

De leerlingen moeten de volgende opdrachten uitvoeren.

1.    Lees de opdracht goed en ga stapsgewijs te werk.
2.    Lees de tekst goed door.
3.    Lees de tekst nog een keer en markeer / onderstreep de begrippen die jij geleerd hebt.
4.    Schrijf  10 begrippen op die jij al weet.
5.    Schrijf de betekenis van deze begrippen op.
6.    Schrijf 5 begrippen op die jij niet meer weet.
7.    Zoek de betekenis van deze 5 begrippen op in je boek.
8.    Controleer de betekenis van de begrippen van je buurman of buurvrouw aan de hand van je tekstboek.

De tekst is in de bijlage te vinden. Ook de tekst met de aangestreepte begrippen. De leerlingen en docent kunnen de betekenis van de begrippen terug vinden in de methode.

Het doel is dat de leerlingen de begrippen herkennen, de betekenis van de helft van de begrippen kunnen noemen en de andere begrippen op kunnen zoeken in het boek. Daarnaast is het belangrijk dat de leerlingen het werk van elkaar controleren.

Het zinvol gebruik maken van de kennis
De leerlingen gaan nu de geleerde kennis gebruiken voor een spel. Dit spel komt uit: “Het gaat steeds beter” nummer 65.
Het spel is kwartet en hierbij moeten zij een kwartet maken van verschillende onderwerpen.
De onderwerpen zijn:
 
•    Leveringsvoorwaarden
•    Leveren van  goederen
•    Magazijn
•    Vrachtbrief
•    Technische verpakkingsfuncties
•    Emballage
•    Hulpmiddelen voor transport
•    Voorraad
•    Grondstoffen
•    Hulpstoffen
•    Diensten van derden
•    Prijzen

In de bijlage is het volledige kwartetspel te vinden.
De leerlingen maken groepjes van 3 of 4 personen.
Met de volgende spelregels:

Doel: Het doel van kwartet is om zoveel mogelijk kwartetten (vier bij elkaar horende kaarten) te verzamelen.
Voorbereiding: De kwartet kaarten worden geschud en verdeeld onder de spelers. Als er meer dan 7 kaarten per speler zijn, worden de restkaarten in “de pot” gelegd (in een stapel op tafel).
Begin: Een speler begint door aan een willekeurige andere speler een andere kaart te vragen van hetzelfde kwartet waarvan de vragende speler al een of meerder kaarten in bezit heeft. Deze vraag wordt als volgt geformuleerd: "Mag ik van jou van {de kwartetnaam} {de naam van de kaart}".
Verloop: Als de gevraagde speler deze kaart heeft, moet hij/zij deze geven en mag de vragende speler verder vragen. Als de gevraagde de kaart die als eerste gevraagd wordt niet heeft, mag de vragende speler een kaart uit de pot pakken. Dat betekent dus dat als de gevraagde de kaart die als tweede gevraagd wordt niet heeft, de vragende speler geen kaart uit de pot mag pakken. Dan is de volgende aan de beurt (degene links van de laatste vrager).
Winnen: Op het moment dat een speler vier bij elkaar horende kaarten in handen heeft roept deze “Kwartet!” en worden de vier kaarten uit de hand genomen en op tafel gelegd. Degene die aan het eind van het spel de meeste kwartetten op tafel heeft liggen, heeft gewonnen.
Studie en denkgewoontes

De leerlingen vullen voor zich zelf de volgende vragen in.
1.    Heb ik de juiste beschrijving gegeven bij de begrippen?
2.    Heb ik getwijfeld over de omschrijving van een begrip?
3.    Was mijn eerste ingeving goed?
4.    Als ik iets niet wist, ben ik dan later terug gekomen om alsnog de omschrijving op te schrijven.
5.    Ben ik goed te werk gegaan?
6.    Had ik goed geleerd?
7.    Als iemand mij een tip heeft gegeven, heb ik deze tip opgevolgd?
8.    Wat ging er goed bij mijn aanpak?
9.    Wat ging er minder goed?
10.    Hoe ga ik het volgende keer doen?

Aan de hand van deze vragen kunnen de leerlingen reflecteren op hun handelen. En kijken of dit goed was of dat ze dit moeten aanpassen voor een volgende keer.
 

Bijlagen bij deze opdracht

Opdracht 1: Begrippen aanstrepen

Opdracht:
1.    Lees de opdracht goed door en ga stapsgewijs te werk.
2.    Lees de tekst goed door.
3.    Lees de tekst nog een keer en markeer / onderstreep de begrippen die jij geleerd hebt.
4.    Schrijf  10 begrippen op die jij al weet.
5.    Schrijf de betekenis van deze begrippen op.
6.    Schrijf 5 begrippen op die jij niet meer weet.
7.    Zoek de betekenis van deze 5 begrippen op in je boek.
8.    Controleer de betekenis van de begrippen van je buurman of buurvrouw aan de hand van je tekstboek.

Tekst: Goederenverwerking

Bij de H&W komt de nieuwe vracht binnen. Deze vracht wordt met de vrachtwagen gebracht, de chauffeur heeft een externe route gereden.
Tine wacht de vracht op, zij bekijkt de vrachtbrief samen met de chauffeur. Hierbij controleert ze de namen, het adres, het aantal colli en het gewicht. Als alles klopt brengt de chauffeur de verpakkingseenheden naar binnen en zet deze in het magazijn. Daarna neemt de vrachtwagenchauffeur de emballage mee.

Tine heeft veel werk om de producten verkoopklaar te maken. Ze gaat de producten uitpakken en houdt rekening met veiligheid, zorgvuldigheid en hygiëne. De meeste producten zitten in consumenten verpakkingen. Maar sommige producten moet Tine nog inpakken, zodat ze netjes in de winkel liggen.

Als Tine alles uitgepakt heeft, kan ze de producten gaan prijzen. De helft van de producten is al voorgeprijsd, dat is makkelijk! Maar de rest moet Tine nog uitprijzen. Gelukkig krijgt ze hulp van Ad. Ad helpt bij het prijzen van de goederen die binnen gekomen zijn!

Na twee uur zijn Tine en Ad klaar met prijzen. Tine bekijkt nog even wat Ad gedaan heeft en tot schrik ziet ze dat alles verkeerd geprijsd is…
Nu moet Tine alles omprijzen.
Gelukkig kan Ad wel helpen met het beveiligen van de artikelen.

En na een middag hard gewerkt te hebben om de artikelen verkoop klaar te maken, kunnen Ad en Tine de artikelen in de winkel plaatsen. Kleding hangen ze aan een kledingrek en de ander producten brengen ze in de winkel met een plateauwagen.

De dag zit er nog niet op voor Tine, want er is vandaag weer veel verkocht en de voorraadkaarten moeten nog bijgewerkt worden. Ook moet Tine bekijken wat er nog besteld moet worden. Want als ze minder in de winkel heeft liggen dan de minimum voorraad, kan het zo zijn dat ze nee moet verkopen.

Uiteindelijk is het 18.00 en kan Tine naar huis, na een drukke dag bij de H&W

Opdracht 2: Kwartet

Voorbeeld van 1 kwartet